As lendas de Artur na Galiza: A materia de Bretaña

UN MITO BASEADO NUN FEITO REAL

O mito do Rei Artur, de orixes moi antigas, parte dun acontecemento histórico certo: Artur (501-542) foi un rei bretón que gobernou nas terras da Cornualla e do Devon. No tempo das invasións de anglos e saxóns na Britannia, moitos bretóns fuxiron masivamente ás terras de Armórica e Gallaecia, pero os máis quedaron a loitar contra os xermánicos. Artur foi quen de unir aos castros e vilas bretonas organizando unha resistencia que impediu a aqueles conquerir o suleste da illa durante moitos anos.

Na Materia de Bretaña mestúranse o feito histórico das guerras do Rei Artur contra os saxóns, o fondo mitolóxico celta, e a relixiosidade cristiá europea do primeiro milenio. Esta amalgama de elementos románticos e sobrenaturais fascinou de tal xeito ao público medieval que, desde o lugar orixinario da literatura arturiana, ésta expandiuse rápidamente da Dinamarca ao Portugal, de Irlanda a Bohemia, en todas as linguas europeas. MAIS...

GALAAZ EN GALIZA

Pedrafita do Cebreiro, Lugo O rei dos celtas británicos, Artur, congregou ós seus cabaleiros e pediulles que foran buscar por todo o mundo o Graal, que somentes podería ser conquistado por unha alma pura sen mancha de mal. Un destes cabaleiros era Galaaz, que se pon inmediatamente en camiño. Vai a través de bosques e montes ata chegar a unha praia onde aparece unha solitaria nave cun cáliz de ouro bordado na súa vela. Galaaz sube ó barco e este faise á mar, chegando despois de dous días de travesía a unha costa descoñecida para el. O cabaleiro desembarca e adéntrase en terra firme: ante os seus ollos exténdese un país maravilloso. Galaaz atópase cun campesiño ó que lle pregunta en que lugar se atopa, ó que este respóstalle que está a camiñar po-las terras de Galicia. Galaaz continua o seu camiño e, despois de moitos vales, atopou sunto dunha fonte a unha moza que o recibe con expresión amorosa. Pero Galaaz, fiel ó seu xuramento, logra vencer ós desexos de corresponder ó amor da rapaza e prosigue ó seu camiño Como premio á súa fidelidade e á súa vontade, a Galaaz élle concedido chegar ó alto do monte do Cebreiro, onde, despois de unha longa viaxe, atopa o Santo Graal e que, aínda hoxe segue custodiado na pequena igrexa rural de Pedrafita do Cebreiro. FONTE: AS LENDAS DA GALIZA

O MILAGRE DO SANTO GRAAL DE PEDRAFITA

Alá polo ano 1300, había un cura na parroquia do Cebreiro que non era quen de crer que o pan e o viño puideran converterse no corpo e sangue de Xesús Deus.

E aconteceu que un día, estando o cura celebrando a misa, non había ninguén na igrexa, debido a unha tormenta que impedía á xente saír das súas casas. Pero tendo consagrada a hostia e o cáliz, alguén entrou apresuradamente na igrexa. O sacerdote mirouno con sorpresa e, abraiado, murmurou: "¡Pobre home, vir con este tempo dende tan lonxe, e expoñéndose a morrer no camiño, só para prostrarse ante un pouco e pan e viño..."

Nese intre, estremeceuse e viu, abraiado, como a branca pastilla convertíase nun anaco de carne sangrante que parecía recén cortada dun corpo vivo, e o viño do cáliz espesábase, adquirindo unha cor máis vermella, e cheiraba a sangue.

O cura caeu de xeonllos ó pé do altar e logo sobre as gradas, desvanecido. O home que chegara naquel momento correu cara ó altar e tratou de incorporar ó sacerdote, máis estaba morto. MAIS....

A materia de Bretaña na literatura galega actual

Ainda hoxe as lendas arturicas están presente nos mellores escrtores na nosa lingua

Méndez Ferrín, X. L.

Amor de Artur


Imaxinación e aventura son dous dos ingredientes desta obra, que nestas narracións de Méndez Ferrín acadan un clímax épico que se vai esvaíndo lenemente, nun inquedante espacio lírico. o mundo imaxinario que recrea maxistralmente Méndez Ferrín devólvenos ós territorios da lei da cabalería e do amor cortés. A recuperación dos vellos heroes, Rei Artur, Xenebra, Lanzarote, Merlín. . ., supón o anovamento do pulo creativo, da tensión imaxinaria. A materia de Bretaña proporciónanos un camiño de recuperación da vella enerxía narrativa polo regreso ás fontes. Mailos heroes cos seus grandes ideais tráennos o alento quente da enerxía aventureira. ¿Quen non está xa canso de insignificantes anti-heroes, de homes sen atributos erixidos en insoportables protagonistas? Benvidos outra vez o noble Artur, o grande Merlín, o forte Lanzarote, a bela Xenebra. O noso tempo revísteos de dúbidas máis fortes, tingue de inevitable escepticismo as súas reflexións, quizais advirte inconfesables desexos nas súas relacións, pero, ó cabo, seguen a ser auténticos heroes. Abrámoslle, pois, por sempre, as terras de Galicia.

Percival e outras historias

Pasara aquil verao e viñera un invemo que case atuou a toqueiriña de Grieih. Voltara outro verao e outras chuvias, e ao seguinte verao Grieih era un grilo vello, torpe e meio xordo. Estaban lonxanos os tempos en que -case carriola áptera- loitaba contra tecidas falanxes de formigas e vencía arañas e saltóns. Agora ben sabía que lle ficaba pouco tempo de vida. Un dos seus fillos xa había tempo que lle disputara un ventre de femia. Grieih ía andando de vagariño, cos fémures entumecidos. Viu unha mantiña de serradela e diu en comela confiado e distraído. Mais a morte, en traxe verde de barbantesa, agachábase tras dil.

Fonte: Edicións Xerais

Álvaro Cunqueiro , o autor da cita "mil primaveras mais" ...ver traducción a 38 linguas.  

Merlín e familia

A historia dun Merlín xa vello e refuxiado nas terras da Miranda luguesa chega ao lector a través do relato dunha testemuña directa, o paxe Felipe de Amancia, que lembra os tempos nos que traballou como criado do mago. A historia desenvólvese cunha permanente tensión entre o marabilloso e o cotián; pola casa de Merlín pasan numerosos e curiosos personaxes na procura de consello, mais tamén se narran as aventuras de Felipe cando vai facer os encargos do seu amo.

Un universo único na literatura xorde nas fascinantes e engaioladoras historias que conta esta novela, que desde o momento da súa publicación en 1955 supuxo un fito no tocante á renovación da narrativa galega. En Cunqueiro, a arte do narrador, adobiada dun fino nesgo humorístico, sorprende pola capacidade para facer convivir o mito co mundo cotiá.

Fonte: Consello da Cultura Galega

Darío Xohan Cabana

Galván en Saor

A historia desenvólvese paralelamente na Galiza actual e na Bretaña artúrica. Galván chega a Saor despois de abandoar a busqueda do Grial que lle encomendara o seu tío, o rei Artur. Alí vai ver a Merlín que co tempo vai perdendo os poderes. Durante a súa estadía na taberna adoitaba saír na moto, mais cando o facía vivía aventuras propias da Bretaña artúrica. Nunha destas saídas atópase cun anano preso por un cabaleiro verdoso ao que libera e que lle conduce ata o castelo de Mirez onde viven el e Silvania que teñen asediado os seis irmáns do cabaleiro verde que matou Galván. Cando tras moitas aventuras despediuse de Silvania volveu para a taberna de Inés e Masito onde o veu buscar un amigo co que foi a Bretaña a última batalla do Rei Artur contra o seu fillo Mordrez, onde o seu sino era morrer.